Το κείμενο που ακολυθεί προέκυψε μετά από συζήτηση της ομάδας μας για τα επόμενά μας βήματα. Είναι σαφές ότι ο κύκλος που ανοίξαμε το φλεβάρη του 2016 πλησιάζει στο τέλος του. Το πως, όμως και πότε θα γίνουν τα επόμενα βήματα, είναι υπόθεση όλων μας. Παράλληλα, θεωρούμε ότι ο όποιος διάλογος για τα επόμενα βήματα δε μπορεί να γίνεται μακριά από τους κατοίκους, τους ενεργούς πολίτες και τις συλλογικότητες που όλο αυτό το διάστημα έχουμε συμπορευτεί. Δημοσιεύουμε, λοιπόν αυτό το κείμενο προταρχικών συμπερασμάτων μας, με την ελπίδα ότι θα ανοίξει έναν διαρκή διάλογο για την κατάσταση της Αθήνας και της Αυτοδιοίκησης γενικότερα.
Ο Δήμος της Αθήνας ως ο μεγαλύτερος Δήμος της χώρας αποτελεί κόμβο τόσο για την εφαρμογή της εκάστοτε κυβερνητικής στρατηγικής για την αυτοδιοίκηση όσο και ένα μεγάλο πολιτικό στοίχημα για την εφαρμογή αυτής ή μη. Η κεντρικότητα αυτή του Δήμου Αθηναίων για τα πολιτικά πράγματα και η ιδιαίτερη βαρύτητα που αποκτά ως εκ τούτου η δημαρχία στα πλαίσια και της στρατηγικής ανέλιξης του/της εκάστοτε Δημάρχου, οδηγεί πολλές φορές στον παραγκονισμό των επί της ουσίας προβλημάτων των πολιτών και της πόλης χάριν έργων βιτρίνας, αυτοπροβολής και εξυπηρέτησης “οικείων” συμφερόντων.
Έτσι διαμορφώνεται σήμερα μια Αθήνα βρώμικη, με ελλειπέστατη πρόσβαση των κατοίκων στους ούτως ή άλλως λίγους ελεύθερους χώρους, με απολύτως αναντίστοιχη κοινωνική πολιτική σε σχέση τόσο με τις ανάγκες των κατοίκων όσο και με το ύψος των δημοτικών τελών που καλούνται να καταβάλουν. Μία πόλη, όπου η οργάνωση της δουλειάς του Δήμου καθιστά σχεδόν αδύνατη τη δυνατότητα συμμετοχής των πολιτών στη λήψη αποφάσεων που τον αφορούν καθώς εφαρμόζεται με υπερβάλλοντα ζήλο το κάκιστο Καλλικρατικό πλαίσιο,
Αθήνα – Μία πόλη με αόρατους πολίτες
Οκτώ χρόνια μνημονίων, έχουν επιδράσει μέσω της λιτότητας και της οικονομικής εξαθλίωσης στις ζωές μας κι έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στο αστικό τοπίο. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίος ο τρόπος με τον οποίο φαίνεται να εκφράζεται η νέα αστική κρίση στην Αθήνα. Ο λόγος φυσικά για τον Αστικό Εξευγενισμό (Gentrification).
Σε πολλές πρωτεύουσες ή εν γένει μεγάλα αστικά κέντρα στο εξωτερικό, παρατηρούμε ότι ο Αστικός Εξευγενισμός ξεκίνησε με την οικονομική εξώθηση της μεσαίας τάξης, των εργαζόμενων, των καλλιτεχνών στα προάστια, έξω από το κέντρο της πόλης το οποίο σταδιακά μετασχηματίζεται σε μια αποκλειστικά εμπορική και οικονομική ζώνη ξένη ως προς τις αναζητήσεις και τις αγωνίες των πραγματικών της κατοίκων.
Στην Αθήνα, η κρίση Αστικού Εξευγενισμού που διανύουμε ξεκίνησε από τις Κεντρικές και Νότιες Δημοτικές Κοινότητες (Ιστορικό Κέντρο, Πετράλωνα, Κουκάκι, Νέος Κόσμος κλπ) αλλά εξαπλώνεται και προς τις υπόλοιπες περιοχές. Με την οικονομική εξαθλίωση του πληθυσμού μέσω των μνημονίων και την επίθεση στην πρώτη κατοικία, οι κάτοικοι αυτών των περιοχών εξωθούνται προς περιοχές με λιγότερα έξοδα διαβίωσης. Ταυτόχρονα και ειδικά στις περιοχές του ιστορικού κέντρου η ραγδαία αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων αυξάνει ακόμα περισσότερο το κόστος διαβίωσης για όσους/ες παρέμειναν στην περιοχή… και ο κύκλος συνεχίζεται.
Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι οι Αθηναίοι πολίτες, όσοι κι όσες δηλαδή έχουν τα πολιτικά τους δικαιώματα στην Αθήνα και άρα αποφασίζουν έστω κατ’ εκπροσώπηση για την ζωή των κατοίκων της Αθήνας, με αυξητικό ρυθμό αποχώρησης (σε σχέση με παλιότερες εποχές), δεν κατοικούν πλέον στην Αθήνα. Παράλληλα η μεγάλη συγκέντρωση μεταναστών και προσφύγων στην Αθήνα σε συνθήκες απόλυτης αβεβαιότητας για το μέλλον τους, δημιουργεί ένα κοινωνικό στρώμα ανθρώπων οι οποίοι ζουν και εργάζονται στην Αθήνα, τα παιδιά τους πηγαίνουν στα σχολεία, αλλά δεν έχουν κανέναν απολύτως λόγο για την περιοχή τους.
Όλα τα παραπάνω έρχονται να συνδεθούν με την ίδια την διάρθρωση του Δήμου της Αθήνας. Τα επτά Κοινοτικά Συμβούλια δεν έχουν κανένα αποφασιστικό ρόλο και υποβαθμίζονται συνεχώς. Οι αποφασιστικές αρμοδιότητες συγκεντρώνονται όλο και περισσότερο στο Δήμο, σε επιτροπές παρά του Δημοτικού Συμβουλίου ή και απευθείας στον ίδιο τον Δήμαρχο. Ακόμα και η είσοδος κατοίκου στην υποτιθέμενη ανοιχτή συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου απαιτεί πρόσκληση! Οι κάτοικοι, λοιπόν, της Αθήνας, είτε έχουν πολιτικά δικαιώματα είτε όχι δε έχουν κανέναν ουσιαστικό ρόλο στην πολιτική που ασκείται στη ζωή τους. Για τον Δήμο, είναι αόρατοι.
Η ποιότητα ζωής στην κατιούσα
Οι παροχές του Δήμου προς τους πολίτες βαίνουν διαρκώς μειούμενες τόσο ποσοτικά όσο και κυρίως ποιοτικά. Η κοινωνική πολιτική στον τομέα του επισιτισμού και της στέγης ασκείται πλέον μέσω ΜΚΟ και πάντα στη λογική της “βραχυχρόνιας ωφέλειας” ανακυκλώνοντας έτσι τη δυστυχία. Οι υπηρεσίες πρασίνου και περισυλλογής απορριμάτων όλο και υποβαθμίζονται, ενώ είτε ιδιωτικές εταιρείες είτε συμβασιούχοι καλούνται να καλύψουν ανεπαρκώς πάγιες και διαρκείς ανάγκες.
Ταυτόχρονα, όμως, συντελείται και μία επίθεση στους ελεύθερους χώρους: άλλοτε παθητική, άλλοτε ενεργητική.
Από το κλείσιμο των παιδικών χαρών, μέχρι την εγκατάλειψη στον Πεδίον του Άρεως, από την υποβάθμιση του Προμπονά μέχρι το Mall της Ακαδημίας Πλάτωνος, ο συνδετικό κρίκος είναι ένα σχέδιο εκποίησης και ιδιωτικής εκμετάλλευσης. Ακόμα και οι όποιες σποραδικές αναπλάσεις πλατειών τις περισσότερες φορές δε γίνονται με στόχο να δημιουργήσουν ένα μέρος αναψυχής για τους κατοίκους αλλά ως έργα βιτρίνας να αφήσουν το αποτύπωμα της αισθητικής της εκάστοτε δημαρχίας στις γειτονιές μας. Κι όλ’αυτά ενισχύουν την αποξένωση των κατοίκων της Αθήνας από τον ίδιο τον χώρο όπου ζουν.
Μια πόλη για εμάς χωρίς εμάς;
Η πόλη μας γίνεται όλο και πιο γκρίζα. Κυριολεκτικά αλλά -ίσως το πιο σημαντικό- και μεταφορικά. Μετατρέπεται σε μία πόλη με κατηφείς ανθρώπους, που παλεύουν να επιβιώσουν, όχι να ζήσουν. Ο Δήμος πια δεν αφορά τους Αθηναίους και τις Αθηναίες, έχει αποκτήσει σαν δική του υπόσταση, δε μπορούμε να μιλάμε πια για το Δήμο Αθηναίων, παρά για τον Δήμο της Αθήνας.
Απέναντι σ’ αυτή την εικόνα, θέτουμε τις βάσεις μιας προσπάθειας για να ξαναδιεκδικήσουμε την πόλη μας και τις ζωές μας.
Διεκδικούμε μια Αθήνα αγωνιστική και αλληλέγγυα που θα αντιστέκεται στην οικονομική εξαθλίωση που επιβάλλουν οι μνημονιακές πολιτικές. Θα μάχεται ενάντια στον εκπλειστηριασμό της κατοικίας των συμπολιτών μας, θα αγκαλιάζει πρόσφυγες και μετανάστες και θα σταθεί με θάρρος απέναντι στην φασιστική απειλή της Χρυσής Αυγής. Μια Αθήνα αντικαλλικρατική, με ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στην λήψη αποφάσεων. Μια Αθήνα βιώσιμη, με ελεύθερους χώρους όπου θα μπορούμε να παίζουμε, να περπατάμε, να τρώμε, να μεγαλώνουμε να ερωτευόμαστε. Μια Αθήνα των κατοίκων της.
Πόλης Ξεκίνημα 